Geen schade aan longfunctie bij duikers van de special forces

Datum: 6 mei '22

Blootstelling aan hoge zuurstofconcentraties tijdens het duiken is schadelijk. Een beroepsgroep die hier mee te maken heeft, zijn de duikers van de special forces, ook wel kikvorsmannen genoemd. Tom den Ouden, bedrijfsarts in opleiding bij de NSPOH, deed in het kader van zijn opleiding onderzoek naar deze speciale groep.

Geschreven door Lie Kietselaer

In 2014 doet den Ouden voor het eerst onderzoek naar de longfunctie van de duikers van de special forces. In het kader van zijn opleiding tot duikarts binnen de Koninklijke Marine. “Destijds was de data beperkt, en waren de uitkomsten lastig te interpreteren vanwege de kleine groep. Nu acht jaar verder is er meer data beschikbaar en leek het zinvol om nogmaals naar het onderwerp te kijken. Omdat er nog steeds weinig bekend was over dit onderwerp hebben we een nieuwe opzet gemaakt en een uitgebreidere data-analyse toegepast”, vertelt den Ouden.  

De duikers van de special forces worden tijdens hun werk blootgesteld aan hoge zuurstofconcentraties. Blootstelling aan hogere zuurstofconcentraties is schadelijk. Hoeveel schade er ontstaat en of deze reversibel is, is afhankelijk van de duur en mate van blootstelling. “Deze duikers zijn gedurende hun duikende carrière jaarlijks gekeurd op het DuikMedisch Centrum. De data van al deze keuringen is gebruikt voor de analyse. Elke kikvorsman die van 2000 – 2020 tenminste twee keuringen heeft gehad is geïncludeerd. De longfunctie wordt op verschillende manieren gemeten, namelijk met spirometrie en diffusiecapaciteit”, legt den Ouden uit.  

De afname in spirometrie (IVC, FEV1 en FEV1/IVC) die gezien wordt bij de duikers is vergelijkbaar met een normale populatie. Duiken speelt hierin geen significante rol. De diffusiecapaciteit neemt ook af, maar hierbij wordt wel een toegevoegd effect door het duiken gezien. De afname is echter zeer klein en klinisch niet relevant.  

Geen schade

“We kunnen concluderen dat het duiken binnen de huidige veiligheidslimieten over langere termijn geen schadelijk effect op de longfunctie heeft. Het enige wat nog niet uitgesloten kan worden, zijn eventuele longproblemen op latere leeftijd. Hiertoe zou het cohort op latere leeftijd nogmaals geanalyseerd moeten worden”, zegt den Ouden.  

“Ik vond het leuk om stapsgewijs steeds dichter bij een concreet eindproduct te komen waarbij de analyse en beredenering een dynamisch proces was. Ook heb ik genoten van de samenwerking met mijn collega Thijs Wingelaar, zegt den Ouden. “In mijn huidige werkzaamheden ben ik niet echt een onderzoeker en om eerlijk te zijn ben ik ook niet van plan om deze kant op te gaan. Ik heb veel geleerd van de uitvoering en op het gebied van statistiek. Ook van het wetenschappelijke proces na afronden van het eerste artikel, het review proces en de uiteindelijke publicatie.” 

Meer weten?

Bron:

Tom den Ouden, Thijs Wingelaar, Edwin Endert, Pieter-Jan van Ooij.
Lung diffusing capacity in Dutch special operations forces divers exposed to oxygen rebreathers over 18 years. Gepubliceerd in Oxygen 2022; 2: 40–47

Meer gepubliceerde onderzoeken bekijken? Klik op Publicaties wetenschappelijk onderzoek NSPOH opleidingen.