Op álle terreinen is de impact van corona voelbaar

Datum: 14 mei '20

Arts maatschappij en gezondheid. Het klinkt heel breed en dat ís het ook, als je de verschillende terreinen ziet waarop deze artsen hun werk doen. Tegelijk zegt deze titel precies waar het om gaat: als arts de link leggen tussen maatschappelijke ontwikkelingen en gezondheid – en andersom. Laat dat in deze coronacrisis nu héél hard nodig zijn.

Artsen Maatschappij & Gezondheid hard nodig

Natuurlijk denk je als eerste in deze tijd aan de arts infectieziektebestrijding, die bezig is met bron- en contactopsporing, met teststraten, met epidemiologie en surveillance. Deze arts staat nu even echt in de frontlinie. Direct daarnaast ook de collega’s binnen de GGD, werkzaam op andere terreinen zoals de jeugdgezondheidszorg en tuberculosebestrijding die de afgelopen tijd insprongen om patiënten te bellen, hun contacten te vinden en informatie te geven over de maatregelen rond isolatie en quarantaine. Maar op meer terreinen binnen het werkveld van de arts M&G is de impact van corona voelbaar. En is de brede blik van goed opgeleide artsen hard nodig.

Prangende vragen

De 1,5 meter afstand is heel concreet voor iedereen. Maar een crisis als deze brengt een waslijst aan andere, prangende vragen met zich mee. Niet alleen voor nu, maar zeker ook voor de wat langere termijn:

• Hoe kunnen we, nu de maatregelen wat losser worden, de verspreiding van het virus toch nog controleren?
• Hoe komen we tot een effectieve contactopsporing?
• Hoe zorgen we ervoor dat kwetsbare kinderen nu niet uit beeld verdwijnen?
• Hoe kunnen we de positieve mede-effecten van niet reizen op het milieu en de volksgezondheid vasthouden in de toekomst?
• Hoe passen wij ons volksgezondheidsbeleid zo aan, dat we de gevolgen van corona kunnen dragen met z’n allen?
• Hoe voorkomen we vergroting van sociaal-economische gezondheidsverschillen die onvermijdelijk gaan optreden?
• Hoe vangen we de uitgestelde vraag naar zorg op?
• Hoe voorkomen we dat de veiligheid van kwetsbare doelgroepen, zowel kinderen als ouderen, nu nog meer in het gedrang komt door bijvoorbeeld huiselijk geweld?
• Hoe waarborgen we de toegankelijkheid van de zorg de komende tijd voor iedereen?

Over al deze vragen moeten we nu al nadenken. Daar hebben we een goed debat voor nodig als artsen M&G onderling, maar zeker ook met collega’s in de in- en extramurale zorg, met de maatschappij en met bestuurders.

‘Individueel maatwerk voor wie het er even niet bij kan hebben’

Leersituatie ten top

Op al deze verschillende terreinen volgen artsen opleidingen bij de NSPOH. Net zoals de impact op de beroepspraktijk groot is, geldt dat ook voor onze opleidingen. Zeker de aios (artsen in opleiding tot specialist) bij GGD’en zijn volop ondergedompeld in corona. Al hun aandacht en prioriteit gaat nu naar de uitvoering van het werk. Enerzijds een waanzinnig mooie leersituatie. Anderzijds voor onze opleiders de uitdaging om dat leerproces goed te faciliteren. Daar hebben we met elke individuele arts in opleiding over overlegd. Hoe kun en wil je onder deze druk toch onderwijs blijven volgen? We proberen individueel maatwerk te bieden voor wie het er even niet bij kan hebben.

Programma omgegooid

Ook met alle andere aios hebben we gesprekken gevoerd over hun behoeftes en passende oplossingen. Denk aan de jeugdarts die middenin een stage zat die voorlopig niet door kan gaan. Al het onderwijs vindt nu online plaats. In ons programma hebben we modules die nú relevant zijn naar voren gehaald: crisismanagement, outbreak onderzoek, outbreakmanagement. Tegelijkertijd hebben we e-learnings ontwikkeld voor de professionals die nu opeens in de infectieziektebestrijding gerold zijn. Er zijn nog heel veel mensen nodig en die moeten snel weten wat ze moeten doen!

In de toekomst vind ik het belangrijk om ervoor te zorgen dat we onze aios nog meer toerusten om dit soort onverwachte situaties aan te kunnen. Jezelf handhaven, je positie en je rol pakken, ook in deze omstandigheden voorkomen dat kwetsbare groepen buiten de boot vallen. Binnen de NSPOH maak ik deel uit van het crisisteam. Duidelijke lijnen neerzetten, in scenario’s denken – ook dát zijn competenties die we in de opleiding willen overbrengen.

‘Ik gun het ons om straks eens rustig terug te kijken met elkaar’

Veel bewondering

Ik heb ontzettend veel bewondering voor de flexibiliteit en het aanpassingsvermogen van onze aios én van mijn eigen team. De instituutsopleiders en docenten die ineens op een totaal andere manier hun onderwijs moeten verzorgen. En vergeet niet de praktijkopleiders die veel op hun bordje hebben liggen. Als alles weer een beetje normaler wordt, gun ik het ons om met z’n allen terug te kijken naar de ‘lessen’ van deze corona-uitbraak. Het wordt in mijn ogen nóg belangrijker om je open te stellen voor de kennis en ervaring van je collega’s. Kom uit het hokjesdenken. Voor onze opleidingen is wel bewezen dat er veel meer online mogelijk is – zonder de menselijke maat te verliezen natuurlijk!

Jeanette de Boer
Opleidingsmanager/Instituutsopleider NSPOH, opleiding Arts maatschappij en gezondheid